“Investeren in diversiteit verkleint kloof tussen overheid en burgers”
“Als het aan mij ligt, ga ik door met het coachen en trainen van mijn medewerkers totdat ze de leefwereld van iedereen goed kunnen begrijpen”, zegt Politica Fatima Elatik, Stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Oost. “Het is geen luxe maar een opgave die gemeenten moeten omarmen. Dat schept vertrouwen bij goedwillende burgers. Het helpt ambtenaren om maatschappelijke en economische processen in de wijk goed te blijven volgen en te vertalen in acties die door de bewoners opgepakt kunnen worden.”
Diversiteitsbeleid afgeschaft
In bijna alle gemeenten is het diversiteitsbeleid afgeschaft. Tegelijkertijdwordt door dedrie transities (jeugdzorg, AWBZ, WWNV) en de daarmee gepaard gaande bezuinigingen de roep om zo efficiënt mogelijke inzet van middelen en het aansluiten op devragen van burgers (en daarmee op hun specifieke situaties) steedsbelangrijker. Elatik ziet in deze verschuiving een schijnbare tegenstelling. “Het diversiteitsbeleid is inderdaad afgeschaft. Ik vind het jammer!” Op bestuurlijk niveau is sprake van ‘bestuurlijk’ krimp. De stadsdelen zijn genoodzaakt om lokaal vakmanschap in te leveren. “Amsterdam heeft de afgelopen jaren goede resultaten geboekt met haar bestuurlijke diversiteit. De netwerken die op zijn gebouwd, staan momenteel onder druk. Herindelingen en fusies van stadsdelen zullen vrijwilligerswerk negatief beïnvloeden omdat bestuurlijke aanspreekpunten moeilijker bereikbaar worden. Bewoners zullen opnieuw de afstand van overheid ervaren.”
Participatiekracht
De afschaffing van diversiteitsbeleid zal vooral de participatiekracht van gewone burgers verzwakken. Wijkbewoners uit migrantengroepen die met hart en ziel een bijdrage leveren aan de bevordering van sociale cohesie en solidariteit van de stad, merken de afstand van de overheid als zij hun zaken niet meer rechtstreeks met de stadsdelen kunnen regelen. Elatik: “Participatie van bewoners zal de komende jaren nog hard nodig worden. Actieve burgers die elkaar helpen en ondersteunen zonder te veel poespas. Ik vrees dat deze verworvenheden met het huidig Haagse beleid ten onder zullen gaan. We raken een faciliterende overheid kwijt die van dichtbij opereert. Dat noem ik pas verlies!”
Burgerlijke kracht in Stadsdeel Oost
Tegenover de bestuurlijke herindelingen, staat echter ook de toenemende interesse in de wijkgerichte aanpak. Volgens Elatik vormt die een zichtbare en voelbare aanwinst voor de burgerkracht van stadsdeel Oost. Elatik: “in 2010 hebben we onze organisatie zodanig ingericht dat we goed in staat zijn wijkgericht te werken. In Amsterdam Oost zijn vijf deelgebieden geanalyseerd op onder meer sociaal en economisch vlak. We hebben besloten om gebiedsgericht aan de slag te gaan en de kracht van lokale bewoners goed te benutten. Zij kunnen tenslotte veel meer zelf dan we voorheen dachten. Professionals van zorg- en welzijnsinstellingen motiveren hen om hun eigen mogelijkheden en sociaal netwerk maximaal te benutten. Zo nemen zij de problemen van burgers niet over, maar helpen zij hen zelf antwoorden te vinden. Daarmee vergroot je niet alleen de sociale cohesie, burgerpaticipatie en betrokkenheid, maar bespaar je ook veel geld.”
Bereik van kwetsbare doelgroepen
Elatik: “De grote uitdaging voor mij en voor onze gemeenteambtenaren was het vinden van manieren om laagopgeleide bewoners de ruimte en de kans te geven om eigen initiatieven uit te voeren. Bewoners met een hoge opleiding kennen de wegen al. Ze zijn mondig en kunnen op allerlei manieren op gelijkwaardige manier participeren. Voor kwetsbare doelgroepen met een lage opleiding vraagt het leggen van contact met de buitenwereld extra beleidsaandacht. In mijn visie begint dit contact met de ambtenaar van de gemeente of van andere laagdrempelige en toegankelijke organisaties, die goed kunnen inschatten wat de behoefte is. Wij hebben daarom flink geïnvesteerd in de sociale en communicatievaardigheden van die eerstelijns medewerkers en ambtenaren. Én we hebben aandacht besteed aan het empoweren van burgers. Iedereen heeft recht op scholing en het opdoen van vaardigheden om zijn of haar deelname aan de Amsterdamse samenleving vorm te geven.”
Makassarplein Community
Volgens Elatik heeft deze beleidshouding de opkomst van actieve groepsbewoners bevorderd. Netwerken, verenigingen en stichtingen zijn zelfsturend geworden en minder afhankelijk van de overheid. Zij hebben een grote bijdrage geleverd aan het realiseren van de sociale en economische beleidsdoelen van het Stadsdeel. Elatik verwijst naar het succesvolle project Makassarplein Community in de Indische buurt. Wijkbewoners hebben een eigen munteenheid (de Makkie) ontwikkeld waarbij diensten worden ingekocht en ingeruild voor andere diensten. Met een eigen nieuwsbrief informeren de initiatiefnemers de binnen- en buitenwereld van Amsterdam over de maatschappelijke dynamiek in hun wijk.Elatik: “dit is een vorm van buurthulp waar de solidariteit niet wordt voorgeschreven door de overheid, maar komt vanuit de gemeenschap zelf. Bewoners bieden elkaar kansen, doen aan gezamenlijke opvoedingssessies, beschouwen vrijwilligerswerk als een verantwoordelijkheid en werken samen met de lokale ondernemers, scholen, zorg-en welzijnsinstellingen voor een veilige buurt. Daar ben ik trots op!”
Bestuurbaar stadsdeel
Elatik stopt in 2014 met het stadsdeelvoorzitterschap, en wil een bestuurbaar stadsdeel achterlaten. Elatik: “mijn grote beleidsuitdaging is dat ik een bestuurbare stad achter me laat. De kern hier is diversiteit behouden en koesteren. Verbinding leggen en behouden is voor mij de rode draad geweest. In mijn privé en professioneel leven sta ik positief ten opzichte van de andere. Verbinding heeft me gevormd zoals ik ben. Ik geeft het nooit op. Zo ben ik, en zo zal Fatima blijven!”
Bron: De Verbinders